Juliana (królowa Holandii)

Juliana
	; Juliana (1961)
	Królowa Holandii
Okres	od 4 września 1948; do 30 kwietnia 1980
Koronacja	6 września 1948
Poprzednik	Wilhelmina Oranje-Nassau
Następca	Beatrycze Oranje-Nassau
	Dane biograficzne
Dynastia	Oranje-Nassau
Data i miejsce urodzenia	30 kwietnia 1909 ; Haga
Data i miejsce śmierci	20 marca 2004 ; Baarn
Miejsce spoczynku	Nowy Kościół w Delfcie
Ojciec	Henryk Mecklenburg-Schwerin
Matka	Wilhelmina Oranje-Nassau
Mąż	Bernhard zu Lippe-Biesterfeld
Dzieci	Beatrycze, Irena, Małgorzata, Maria Krystyna
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł należy dopracować:

od 2022-02 → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny,
od 2022-02 → zweryfikować treść i dodać przypisy.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Juliana, właśc., nid.: Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina (ur. 30 kwietnia 1909 w Hadze, zm. 20 marca 2004 w Baarn) – królowa Holandii.

Życiorys

Jedyna córka królowej Wilhelminy i księcia Henryka. Panowała od 6 września 1948 do 30 kwietnia 1980 (od chwili abdykacji matki do własnego ustąpienia z tronu). Żona niemieckiego księcia Bernharda Lippe-Biesterfeld, z którym miała cztery córki^[2]:

Beatrycze Wilhelminy Armgardy (jej następczyni na tronie),
Ireny Emmy Elżbiety (ur. 5 sierpnia 1939), żony Karola Hugona Parmeńskiego,
Małgorzaty Franciszki (ur. 19 stycznia 1943), żony Pietera van Vollenhovena,
Marii Krystyny (ur. 18 lutego 1947, zm. 16 sierpnia 2019), żony Jorge Péreza y Guillermo.

Następczyni tronu była wychowywana w prostocie na dworze bliskim zwykłym ludziom. Uzyskała tytuł doktora nauk politycznych i bardzo sumiennie przygotowywała się do przyszłej roli królowej.

Nastroje Holendrów oraz członków dynastii Orańskiej-Nassau były bardzo żywe w chwili ślubu księżniczki i księcia Bernarda von Lippe-Biesterfelda. Mieszkańcy zdobili swój ubiór pomarańczowymi wstążkami, a ulice i place Hagi były udekorowane wielkimi oświetlonymi kolumnami. Młoda para udała się w podróż poślubną do Polski, przebywając m.in. w Krakowie, Krynicy, Nawojowej i Iwnie^[3].

W 1948 królowa Wilhelmina abdykowała na rzecz córki. Nowa królowa uciekła z pałacu w Hadze, by wieść na wsi spokojne i skromne życie wraz z księciem Bernardem i czterema córkami.

Holendrzy darzyli królową Julianę wielką sympatią i szacunkiem^[2], lecz ze względu na jej kontakty z niepiśmienną znachorką Greet Hofmans wprowadzała w 1956 zagrożenie dla jej tronu. Królowa zwróciła się do niej o pomoc w leczeniu córki Krystyny, dotkniętej poważna wadą wzroku^[4]. Znachorka zdobyła w niedługim czasie duży wpływ na królową Julianę. Zaczęła mieszać się do spraw państwowych, doprowadzając do dymisji rządu. Juliana zamierzała abdykować, w końcu jednak pozostała na tronie, idąc za radami rządu, który domagał się odsunięcia Greet Hofmans^[4].

30 kwietnia 1980 r., po trzydziestu dwóch latach panowania, królowa Juliana abdykowała na rzecz córki Beatrix. Decyzję o abdykacji ogłosiła 31 stycznia 1980 za pośrednictwem telewizji: „Nie byłoby rozsądne z mojej strony dalsze sprawowanie mej funkcji, gdyż wcześniej czy później siły człowieka zaczynają się wyczerpywać i nie mogę wykonywać swojej pracy tak jak dawniej”.

Podobnie jak matka, Wilhelmina, Juliana zrezygnowała z tytułu „królowej matki”, by powrócić do dawnego tytułu księżniczki Holandii. Akt abdykacji podpisała w dniu swoich siedemdziesiątych pierwszych urodzin oraz w czasie święta narodowego Koninginnedag^[5], wygłosiła z królewskiego balkonu swoje ostatnie przemówienie: „Zrezygnowałam właśnie z tronu. Przedstawiam wam Beatrix, waszą nową królową. Jestem szczęśliwa, że mogę przekazać jej władzę, gdyż wiem, że znajdzie się w dobrych rękach”.

W 1937 odznaczona Orderem Orła Białego^[6].

Genealogia


Prapradziadkowie	król Zjednoczonych Niderlandów Wilhelm I Oranje-Nassau (1772-1843) ∞1791 Wilhelmina Pruska (1774-1837)	car Rosji Paweł I Romanow (1754-1801) ∞1776 Zofia Wirtemberska (1759-1828)	Jerzy II Waldeck-Pyrmont (1789-1845) ∞1823 Emma Anhalt-Bernburg-Schaumburg-Hoym (1802-1858)	Wilhelm Nassau-Weilburg (1792-1839) ∞1829 Paulina Wirtemberska (1810-1856)	Fryderyk Ludwik Mecklenburg-Schwerin (1778-1819) ∞1799 Elena Pawłowna Romanowa (1784-1803)	król Prus Fryderyk Wilhelm III Pruski (1770-1840) ∞1793 Luiza Mecklemburg-Strelitz (1776-1810)	Karol Günther von Schwarzburg-Rudolstadt (1771-1825) ∞1793 Luiza von Hessen-Homburg (1772-1854)	Otto Victor von Schönburg (1785-1859) ∞1817 Tekla von Schwarzburg-Rudolstadt (1795-1861)
Pradziadkowie	król Holandii Wilhelm II Oranje-Nassau (1792-1849) ∞ 1816 Anna Pawłowna Romanowa (1795-1865)		Jerzy Wiktor Waldeck-Pyrmont (1831–1893) ∞1853 Helena Wilhelmina Nassau (1831-1888)		Wielki Książę Paweł Fryderyk Mecklenburg-Schwerin (1800-1842) ∞ 1822 Aleksandra Hohlenzollern (1803-1892)		Adolf Schwarzburg-Rudolstadt (1801-1875) ∞1847 Matylda Schönburg-Waldenburg (1826-1914)
Dziadkowie	król Holandii Wilhelm III Oranje-Nassau (1817-1890) ∞ 1879 Emma Waldeck-Pyrmont (1858-1934)				Wielki Książę Fryderyk Franciszek II Mecklenburg-Schwerin (1823-1883) ∞ 1868 Maria Schwarzburg-Rudolstadt (1850-1922)
Rodzice	królowa Holandii Wilhelmina Oranje-Nassau (1880-1962) ∞ 1901 Henryk Mecklenburg-Schwerin (1876-1934)
Juliana Oranje-Nassau (1909-2004), królowa Holandii

Przypisy

↑ Gepost, 6 september 1948: Inhuldiging Koningin Juliana [online] [dostęp 2024-10-09] .
↑ ^a ^b Ministry of GeneralM.G. Affairs Ministry of GeneralM.G., Queen Juliana (1909-2004) - Kings and Queens - Royal House of the Netherlands [online], www.royal-house.nl, 2 lutego 2015 [dostęp 2024-10-09] (ang.).
↑ Ród Stadnickich. [dostęp 2010-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-29)].
↑ ^a ^b Królowa Holandii chciała ratować córkę. Stworzyła „Rasputina w spódnicy” | Viva.pl [online], viva.pl [dostęp 2024-10-09] (pol.).
↑ Koningsdag, the King’s Day - Amsterdam.net [online], Amsterdam [dostęp 2024-10-09] (ang.).
↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 305.

[1] Gepost, 6 september 1948: Inhuldiging Koningin Juliana [online] [dostęp 2024-10-09] .

[:0-2] Ministry of GeneralM.G. Affairs Ministry of GeneralM.G., Queen Juliana (1909-2004) - Kings and Queens - Royal House of the Netherlands [online], www.royal-house.nl, 2 lutego 2015 [dostęp 2024-10-09] (ang.).

[3] Ród Stadnickich. [dostęp 2010-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-29)].

[:1-4] Królowa Holandii chciała ratować córkę. Stworzyła „Rasputina w spódnicy” | Viva.pl [online], viva.pl [dostęp 2024-10-09] (pol.).

[5] Koningsdag, the King’s Day - Amsterdam.net [online], Amsterdam [dostęp 2024-10-09] (ang.).

[6] Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 305.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Republika Zjednoczonych Prowincji (Namiestnicy) (1581–1795)	Wilhelm I Milczący (1581–1584) Maurycy Orański (1585–1625) Fryderyk Henryk Orański (1625–1647) Wilhelm II Orański (1647–1650) Pierwszy okres bez stadhoudera (1650–1672) Wilhelm III Orański (1672–1702) Drugi okres bez stadhoudera (1702–1747) Wilhelm IV Orański (1747–1751) Wilhelm V Orański (1751–1795)
Królestwo Holandii (1806–1810)	Ludwik I (1806–1810) Ludwik II (1810)
Królestwo Niderlandów (od 1815)	Wilhelm I (1813–1815 – suwerenny książę, 1815–1840 – król) Wilhelm II (1840–1849) Wilhelm III (1849–1890) Wilhelmina (1890–1948) Juliana (1948–1980) Beatrycze (1980–2013) Wilhelm-Aleksander (od 2013)